रसुवा, स्थानीय तहका निर्वाचित जनप्रतिनिधिलाई जलवायु उत्थानशील कार्यसुदृढीकरणको लागि सचेतना मूलक अभिमुखीकरण कार्यक्रम फागुन २३ गते उत्तरगया गाउँपालिकामा सम्पन्न भयो । 

राष्ट्रिय प्रकृति संरक्षण कोष तथा अन्य राष्ट्रिय सरोकारवालाहरूसँगको सहकार्यमा हरित जलवायु कोषको सहायतामा गण्डकी जलाधार जलवायु उत्थानशील आयोजना क्षेत्रमा संकटासन्न समुदाय तथा पारिस्थतिकीय प्रणालीको जलवायु उत्थानशीलता सुधार ल्याउने, जलवायुजन्य विपद्, जोखिम न्यूनीकरण, विपद् प्रतिकार्य, प्रकृतिमा आधारित समाधान, जलवायु उत्थानशिलता, जलवायु कोडिङलगायतका विषयहरूमा स्थानीय सरकार र नागरिक समाजका प्रतिनिधिहरूको क्षमता अभिवृद्धि गर्ने उद्देश्यले कार्यक्रम गरिएको गैसस महासंघ रसुवाले जनाएको छ ।

सहभागीहरूले जलवायु परिवर्तनले अहिले नै पानीको मूल सुक्दै गएकोले पानीको समस्या देखा गर्न थालेको बताए । कार्यक्रमबाट गाउँ कार्यपालिका सदस्य ज्ञानु बिकले जलवायु परिवर्तन बारे नयाँ कुरा थाहा भएको बताइन् । 

गाउँपालिका उपाध्यक्षा चमेली गुरुङ, वडा अध्यक्ष मारसिङ तामाङ, गैसस महासंघ रसुवाका पुर्व अध्यक्ष बिनोद लामिछाने, वडा सदस्य बेन्जु मगर, सहभागी इश्वरी थापा मगरलगायत सहभागीले कार्यक्रममा आफ््नो धारणा राख्दै अहिलेको निकै नै जल्दो बल्दो विषय भएकोले सबैले सचेत हुनुपर्ने र सरकारले योजना बनाएर काम गर्नुपर्ने बताए । स्थानीय सरकारले विकास निर्माण तथा अन्य काममा सचेत भएर मात्र निर्णय लिएर अघि बढ्नुपर्ने समेत सहभागीहरुले जोड्दिएका थिए । 

जलवायु परिवर्तनको कारण, प्रभाव र असर, नेपालले गरेका प्रयास, क्षेत्रगत रुपमा अनुकूलनका उपायहरू, जलवायु सम्बन्धि कोडिङ्ग विधि, स्थानीय तहमा जलवायु परिवर्तनको मुद्दा, वातावरण संरक्षण तथा  विपद् व्यवस्थापन,सामाजिक समावेशीकरणलगायत विषयमा समेत छलफल भएको थियो । 

जलवायु परिवर्तन अहिलेको निकै जल्दोबल्दो विषय भएकोले सबैले सचेत हुनुपर्ने बताए ।  अध्यक्ष  घलेले समयमा हिउँ तथा पानी नपर्ने जस्तो समस्या देखा परेको वातावरण संरक्षण र वनमा हुने डँढेलो नियन्त्रण गर्नुपर्ने बताए । कार्यक्रममा गाउँ पालिका, जनजाति, विपद ब्यवस्थापन कोष, मध्यवर्ती तथा सामुदायिक वन समुहको प्रतिनिधित्व रहेको थियो । 

जलवायु परिवर्तनको कारण, प्रभाव र असर, नेपालले गरेका प्रयास , क्षेत्रगत रुपमा अनुकूलनका उपायहरू, जलवायु सम्बन्धि कोडिङ्ग विधि, स्थानीय तहमा जलवायु परिवर्तनको मुद्दा, वातावरण संरक्षण तथा  विपद् व्यवस्थापन,सामाजिक समावेशीकरणलगायत विषयमा गैसस महासंघ नेपाल जिल्ला शाखा, रसुवाको आयोजनामा भएको कार्यक्रममा सहजकर्ता हेमनाथ खतिवडा र गायत्री लामिछाने रिमालले सहजिकरण गरेका थिए । 

रसुवा, उत्तरगया गाउँपालिका २ मा बालबिबाह गर्न लागेकाे वा भएकाे सूचना दिनेलाइ रू ५ हजार पुरस्कार दिने वडा अध्यक्षबाट घाेषणा भएकाे छ । 

गाउँपालिकामा महिला बालवालिका तथा जेष्ठ नागरिक शाखाद्वारा बालविवाह अन्त्यको लागि बालक्लब समुदाय र विद्यालयको भूमिका सम्बन्धी १ दिन जनचेतना मूलक अभिमुखीकरण कार्यक्रम डाडागाउँ माविमा सम्पन्न कार्यक्रममा साे घाेषणा भएकाे हाे ।  

गाउँगाउँमा हुने बालबिबाह अन्त्यका लागि घर तथा समुदायमा जागरण ल्याउनु पर्ने कार्यक्रममा सहभागीहरूले बताए । गाउँपालिका गाउँपालिकामा महिला बालवालिका तथा जेष्ठ नागरिक शाखा  प्रमुख  अमृता पन्तकाे एक   प्रस्तुतीपछि कार्यक्रममा वडा अध्यक्ष टुकु सुवेदी  बालबिबाह गर्नलागेकाे सूचना दिनेलाइ रू ५ हजार पुरस्कार दिने घाेषणा गरेका थिए । 

प्रधानाध्यपक नबराज घिमिरेका अनुसार बाल बिबाह गरे कानुनी कारबाही के हुने र के कस्ता नीतिगत ब्यवस्था रहेकाे बारे जानकारी समेत दिइएकाे थियाे । कार्यक्रममा डाडागाउँ माविका शिक्षकहरू, अभिभावक, विद्यार्थी सहभागी थिए ।

बालविवाह गर्ने बालबालिकाको स्वयम् स्वास्थ्य, शिक्षादेखि समग्र जीवन पद्धतिमा प्रत्यक्ष नकरात्मक असर पर्ने भएकाले समाजबाट बालविवाह गर्ने कार्य पूर्णरुपमा अन्त्य गर्ने उद्देश्यका साथ बालबालिकाहरु र समुदाय नै लाग्नु पर्ने देखिन्छ । 

रसुवा, नेपाल होटल तथा पर्यटन व्यवसायी संघ रसुवाकाे अध्यक्षमा विशाल घले निर्वाचित भएका छन् ।

नेपाल होटल तथा पर्यटन व्यवसायी संघ बागमती प्रदेशका अध्यक्ष श्री दामोदर नेपालकाे प्रमुख आतिथ्यमा भएकाे होटल तथा पर्यटक व्यवसायी संघ रसुवाको तेस्रो अधिवेशन शनिबार सम्पन्न भएको छ। अधिवेशनले विशाल घलेलाई अध्यक्ष पदमा निर्वाचित गरी संघको नयाँ नेतृत्व चयन भएकाे हाे ।

कार्यक्रममा प्रमुख अतिथि दामोदर नेपालले स्थानीय पर्यटन प्रवर्द्धन, आधारभूत संरचना सुधार तथा होटल व्यवसायको गुणस्तर वृद्धिमा सक्दो सहयोग गर्ने प्रतिबद्धता जनाए। साथै, अधिवेशनले रसुवाको पर्यटन क्षेत्रको दीर्घकालीन विकास र प्रवर्द्धनमा महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्ने विश्वास व्यक्त गर्दै नवनिर्वाचित कार्यसमितिलाई सफल कार्यकालको शुभकामना दिएका छन्। अध्यक्ष रामशरण गजुरेलकाे अध्यक्षतामा भएकाे अधिवेशनमा गजुरेलले जिल्लाका होटल तथा पर्यटन व्यवसायीहरूको हकहितका लागि आफू निरन्तर लागिरहने प्रतिबद्धता व्यक्त गरे।

रसुवा, सामुदायिक सुरक्षा जालाे तथा महिलावादी आन्दोलनको सुदृढीकरण कार्यक्रम अन्तर्गत दोस्रो चरणको सार्वजनिक सुनुवाइ उत्तरगया गाउँपालिकामा ०८१ फागुन २३ गते  सम्पन्न भयो । 

गाउँपालिकाबाट सम्पादन भएका कार्यक्रम र महिलाहरूमा पारेकाे प्रभाव बारेमा सामुदायिक सुरक्षा जालाेमा  आवद्द स्थानीयकाे सहभागीतामा भएकाे सार्वजनिक सुनुवाइमा गाउँपालिका उपाध्यक्ष चमेली गुरूङ, प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत हाेमनाथ दाहाल, जनप्रतिनिधिहरू सहभागी थिए । 

सामुदायिक सुरक्षा जालाेका बारेमा स्थानीय संस्था सामाजिक कल्याण तथा वातावरण साेसाइटी रसुवाकी अध्यक्ष गायत्री लामिछानेले जानकारी दिइन् । 

कार्यक्रममा टेवा नेपालीकी सरस्वती श्रेष्ठले महिला सुरक्षा, क्षमता विकास, सुशासन तथा पारदर्शीताकाे अभ्यासका सहयाेग गर्ने बताइन् । 

युएन विमेनकाे सहयाेगमा टेवा नेपाल अन्तर्गत सामुदायिक सुरक्षा जालाेमा आवद्ध उत्तरगया गाउँपालिका क्षेत्रका महलिाहरु तथा सरोकारवालाहरू सहभागी थिए  । सहभागीहरूले स्वास्थ्य, शिक्षा तथा विषयगत शाखाकाे सेवा प्रबाह र महिला तथा बालबालिकाहरूकाे क्षेत्रमा परेकाे प्रभाव बारे प्रश्न गरेका थिए । 

पत्रकार विजया तिवारीले एक युवाले नागरिकता पाउन नसकेकाे विषयमा प्रश्न गरिन भने स्थानीय इश्वरी थापामगरले महिलाकाे क्षमता विकास तथा स्वास्थ्य क्षेत्रमा यस वर्ष के कस्ताे कार्यक्रम रहेकाे छ बारे प्रश्न गरिन् । स्थानीय अप्सरा फुयाँलले महिला, कमला थापा मगर, गैसस महासंघ रसुवाका पुर्व अध्यक्ष बिनाेद लामिछाने, गैसस महासंघ रसुवाका सचिव रितमान वाइवा लगायतले बिपन्न र अपाङ्ता भएकाहरूकाे क्षेत्रमा के कस्ताे कार्यक्रम रहेकाे बारे प्रश्न गरिन् । 

गाउँपालिका उपाध्यक्ष चमेली गुरूङले स्वास्थ्य र विपद व्यवस्थापन तथा महिलाकाे सीप तथा क्षमता विवकासमा गरेका कामकाे परिणाम देखिन थालेकाे र अझै प्रभावकारी कार्यकम तय भएकाेले गाउँपालिकामा सूचना लिन र सुझाव दिन पनि अनुराेध गरिन् । उनले सहभागीहरूकाे जिज्ञासामा प्रष्ट पार्दै महिलाकाे नेतृत्व विकासमा गाउँपालिकाले ध्यान दिएकाे बताउँदै दिर्घकालीन साेचका साथ लागि अगाडि बढ्नु पर्ने बताइन् । 

वडा अध्यक्षा मारसिं तामाङ, शिक्षा शाखा प्रमुख सुनिता खतिवडा, स्वास्थ्य शाखा प्रमुख बलराम न्याैपानेलगायतले सहभागीहरूले प्रश्नको जिज्ञासा मेटाउँदै आफ्नो धारणा राखेका थिए । 

रसुवा, परम्परागत रैथाने संस्कृतिकाे संरक्षणका लागि मारूनी नाच प्रतियाेगिता दोस्रो बागमती प्रदेशस्तरीय मारुनी नाच प्रतियोगितामा नुवाकोटको सामरी नृत्य समूह प्रथम भएको छ ।

विकास तथा सञ्चार केन्द्र नेपालद्वारा सञ्चालित रेडियो लाङटाङको आयोजनामा भएको प्रतियोगितामा म्यागङ गाउँपालिका वडा नम्बर–५ सामरीको मारूनी नाच समूह प्रथम भएको संस्थाका सचिव गीता न्यौपानेले जानकारी दिईन् ।

प्रतियोगितामा रसुवा र नुवाकोट जिल्लाका पाँच समुहले सहभागिता जनाएको उनले जानकारी दिईन् । प्रतियोगितामा किस्पाङको सरस्वती देवी महिला समुह दोस्रो र रसुवाको कालिका भजन कृतन समाज तृतीय भएको छ ।

प्रतियोगिताका विजेताले क्रमशः प्रथमले २५ हजार रूपैयाँ, द्वितीयले २० हजार रूपैयाँ र तृतीयले १५ हजार रूपैयाँ नगदसहित प्रमाणपत्र र मायाको चिनो प्राप्त गरेका थिए । 

जिल्लामा नै दोस्रोपटक भएको मारूनी नाच प्रतियोगितामा मौलिक बाजागाजा तथा लोक संस्कृतिलाई जर्गेना गरी परम्परागत आस्थाको संस्कृतिलाई जिवन्त राख्न भावी पुस्ताले पनि सिकुन् भन्ने उद्देश्यले प्रतियोगिता आयोजना गरिएको संस्थाका अध्यक्ष सोहम सुवेदीले बताए । कार्यक्रमकाे उद्घाटन नेपाल सरकारका रक्षामन्त्री मानवीर राईले गर्नुभएको थियो । 

अध्यक्ष सोहम सुवेदी,  जिल्ला समन्वय समिति प्रमुख, उपप्रमुख, उत्तरगया गाउँपालिका अध्यक्ष , माधब अर्याल उपाध्यक्ष, चमेली गुरूङ, बागमती प्रदेश पर्यटन तथा संस्कृति मन्त्रालयका सचिव दिपेन्द्र सुवेदी, सहायक प्रमुख जिल्ला अधिकारी, समन्वय अधिकारी शारदा चालिसे, उत्तरगया गापा प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत होमनाथ दाहाल, जनस्वास्थ्य प्रमुख झंप्रसाद आचार्य, नेपाल मगर संघका टेकबहादुर मगर लगायत सहभागी थिए । 

रसुवा,  उत्तरगया गाउँपालिका ५ नं वडा कार्यालयको निर्माण हुन लागेको  कार्यालय भवन सुरू भएकाे छ  ।

गाउँपालिका अध्यक्ष श्री माधव प्रसाद अर्याल, प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत होमनाथ दाहाल, ५ नं वडाका अध्यक्ष यमनाथ आचार्यलगायत गाउँपालिका विषयगत शाखा प्रमुखहरू लगायत जनप्रतिनिधि तथा कर्मचारीहरुको उपस्थितिमा विधिवत पुजापाठ गरी विधिवत रुपमा शिलान्यास भयाे । 

भवन बनेपछि सेवा प्रबाहमा सहज हुने देखिन्छ । 

रसुवा,  रसुवा र नुवाकाेटको संगमस्थल वेत्रावतीमा ११ हल गोरु जुधाईएको छ । किसानले पालन गरेका मध्येबाट छनोटका आधारमा यसअघि दर्ता भएर तयारीमा राखेका गोरुलाई एक–अर्कासँग जुधाई प्रदर्शनी गरिएको गोरु जुधाई प्रदर्शनी गरिएकाे हाे । 

वेत्रावतीमा अघिलो दिन सोमबारदेखि नै विभिन्न साँस्कृतिक कार्यक्रमको आयोजना गरेर मंगलबार गोरु जुधाई प्रदर्शनी सहितको विभिन्न मनोरञ्जन गर्दै माघेसक्रान्तिम पर्व मनाइएको हो ।

गोरु जुधाई प्रदर्शनीको अवलोकन गर्न आयोजित कार्यक्रममा विदुरका नगरप्रमुख राजन श्रेष्ठले कला, संस्कृति र ईतिहाससँग जोडिएको गोरु जुधाई परम्पराको एकिन तथ्यका आधारमा यसको संरक्षणमा सहयोग गर्ने प्रतिबद्धता जनाए । 

पछिल्ला वर्षमा नगरपालिकाको आर्थिक सहयोग सहित सहआयोजकको रुपमा गोरु जुधाई सञ्चालन गर्दै आएकाले आगामी दिनमा थप सहयोगका लागी वर्षिक नीति तथा कार्यक्रममा समावेश गराउन लागिएको नगरप्रमुख श्रेष्ठले बताए । बेत्रावतीमा यस वर्ष १० हल गोरु जुधाइएको छ। 

विजेता तथा उपविजेता गोरु धनीलाई नगद पुरस्कार प्रदान गरिएको छ। क र ख वर्ग गरेर गरिएको जुधाइमा जित्ने गोरु धनी किसानलाई १५ हजार रुपैयाँ र दोस्रो भएको गोरुको धनी कृषकलाई १३ हजार रुपैयाँ पुरस्कार प्रदान गरिएको छ।  

तारुकाको चन्दनीमा गोरु जुधाएर मनोरञ्जन लिने परम्परा रहेकाे छ । 

रसुवा, सरकारले भूमि समस्या समाधान आयोगको अध्यक्षमा जनक राज उपाध्यायलाई नियुक्त गरेको छ। रसुवाको उत्तरगया गाउँपालिका वडा नं ३ का जनक राज उपाध्यायलाई आयोगको अध्यक्षको रूपमा नियुक्त गर्दै सरकारको तर्फबाट विशेष जिम्मेवारी प्रदान गरिएको हो।

भूमि समस्या समाधान आयोगले पूर्णता पाए संगै छ ,सात जिल्ला बाहेक बाँकी ७० जिल्लामा भूमि व्यवस्था, सहकारी तथा गरिबी निवारण मन्त्री बलराम अधिकारीले मन्त्रीस्तिरीय निर्णय गर्दै आयोगलाई पूर्णता दिनुभएको छ ।

उक्त निर्णयले उपाध्यायले भूमि सम्बन्धी समस्या समाधान गर्न, भूमिहीन तथा सुकुम्बासीलाई व्यवस्थित गर्न, र स्थानीय स्तरमा सम्पत्ति व्यवस्थापनका लागि रणनीति तयार पार्न नेतृत्व प्रदान गर्ने छन्।

सरकारको नेतृत्वमा आयोगले छिटो, पारदर्शी र न्यायसंगत रूपमा समस्या समाधान गर्ने विश्वास लिएको छ। नियुक्तिपछि उपाध्यायले आयोगको मुख्य उद्देश्य भूमिहीनलाई लालपुर्जा वितरण गर्ने र विवादित जग्गाको समाधानमा ध्यान केन्द्रित गर्ने आशा रहेको छ।

रसुवा, उत्तरगया गाउँपालिका- ४ मनिगाउँमा भूमि शिबिर सम्पन्न भयो ।  कार्यक्रममा जिल्ला भूमि अधिकार मञ्चका पदाधिकारी तथा  गाउँमञ्चका सदस्यहरू गरी ४१ जनाको सहभागिता रहेको थियो । 

शिबिरमा बिर्ता तथा भूमिका सवालहरू, सदस्यता र जनसंगठन परिचालन बारे छलफल भयाे ।  जिल्ला मञ्चद्वारा भैरहेको गतिविधि तथा प्रयास बारे जानकारी गराउदै  बिर्ता अभियान तथा  र भूमिहीनहरूलाइ जग्गा व्यवस्थापन प्रकिया तथा कानुनी व्यवस्था,  छुट जग्गा निवेदन पेसलगायतको सवालमा अभिमुखिकरण भयो । साथै गाउँ मञ्चको अभियान र संगठनको अवस्थाको समेत समीक्षा भयो । 

रसुवा, उत्तरगया गाउँपालिकाले स्थानीय उत्पादन बिक्री तथा प्रबर्द्धनको लागि उत्तरगयाधाममा राख्ने भएकाे छ । 

स्थानीय उत्पादनहरुको बिक्रीवितरण तथा प्रबर्द्धन गर्ने उदेश्यले मिति २०८१ पुस १५ गते उत्तरगयाधाम राम मन्दिर प्राङ्गणमा तपशीलका उत्पादनहरु बिक्री तथा प्रबर्द्धनको लागि उपलब्ध हुँदै छ यहाँहरुले पनि उपभोग गर्न सक्नुहुनेछ । गाउँपालिकाले सिड्स रसुवासँगकाे समन्वयमा कृषि उत्पादन, दुध उत्पादन बढाउन किसानलाइ अनुदानका कार्यक्रम तय गरेकाे छ । 

उत्तरगयाधाममा हुने बृहत मेलाका लागि लक्ष्य गरी निम्न उत्पादहरू प्रबर्द्धनको लागि राख्न सूचना जारी भएकाे छ । 

 १ उत्तरगया -१ तिरुको सिमि तथा फर्सी 

 २ उत्तरगया -२ को अकबरे खुर्सानी, कोदोको पिठो, अमला तथा सयपत्रीलगायत फुलहरु 

३ उत्तरगया -३ को फापर, मास र सिलाम 

४ उत्तरगया -४ को तरुल, पिँडालु, मुला,स्कुस सयपत्रीलगायत फुलहरु 

५ उत्तरगया -५ को सालको पातको दुना टपरी, बेसार, जौ को पिठो, फुलहरु, बाटेको धुप । 

रसुवा, लैङ्गिक हिसा बिरुद्धको १६ दिने अभियान अन्तर्गत रसुवामा बिभिन्न सामाजिक संस्थाहरुले संयुक्त रुपमा उत्तरगया गाउँपालिकामा ¥याली, सभा तथा हस्ताक्षर संकलन अभियान थालेका छन् । 

नागरिक संस्थाहरुको हस्ताक्षर संकलन अभियानमा उत्तरगया गाउँपालिका अध्यक्ष माधवप्रसाद अर्याल, उपाध्यक्ष चमेली गुरुङ र वडा अध्यक्षहरु मारसिं तामाङ, टुकु सुवेदी, यमनाथ आचार्य, अमर बुलुनलगायत कार्यपालिका सदस्यहरु, गाउँसभा सदस्यहरु, कर्मचारीहरु, गैसस महासंघ, सामुदायिक वन उपभोक्ता महासंघका प्रतिनिधिहरुले एक्यवद्धता जनाउदै हस्ताक्षर गरी सभाको सुरु भयो । 

साे सभामा अधिकारकर्मी हेमनाथ खतिवडा, गायत्री लामिछाने, टेवा नेपालकी संगीता प्रेमी, वडा अध्यक्षहरू सुकु सुवेदी, यमनाथ आचार्य, अमर बुलुन, गाउँपालिका उपाध्यक्ष चमेली गुरुङ, गाउँपालिका अध्यक्ष मावअप्रसाद अर्याललगायतका बक्ताले महिला अधिकारको रक्षाका लागि गाउँ, घर र समाज सचेत हुनुपर्ने, महिलालाइ अघि बढाउन, दक्ष बनाउन सीप विकास तथा आय मुलक काममा जोड् दिनुपर्ने बताए ।  

‘हामी सबैको प्रतिवद्धता ः लौङ्गिक हिंसा अन्त्यको लागि एक्यवद्धता’ भन्ने नाराका साथ अनौपचारिक क्षेत्र सेवा केन्द्र (इन्सेक) लगायत सामाजिक संस्थाहरुले संयुक्त हस्ताक्षर संकलन अभियान गरेका थिए । । 

सामुदायिक वन उपभोक्ता महासंघ, गैसस महासंघ, मानव अधिकार एलाइन्स, कालिका हिमालय एसएलसी २०५६ ब्याच, नेपाल स्वयमसेवी रक्तदाता समाजलगायतका सामाजिक संस्थाहरुले लैङ्गिक हिसा बिरुद्धको १६ दिने अभियान अन्तर्गत हस्ताक्षर संकलन गरेका हुन । 

रसुवा, उत्तरगया गाउँपालिका–१ मैलुङ्ग स्थित २१६ मेगावाट क्षमताको माथिल्लो त्रिशूली जलविद्युत आयोजनामा कार्यरत मजदुरहरूले पाउँदै आएको सेवा सुविधा कटौती गरेपछि सो को विरोधमा मजदुरहरू भदौ २७ गतेदेखि हड्ताल गरी कार्यालयमा तोडफोड भएसँगै निर्माण कार्य अवरुद्ध भएको छ । 

मजदुरीकाे पारिश्रमिक घटाएपछि विषयलाई लिएर रसुवामा निर्माणाधीन २ सय १६ मेगावाटको अपर त्रिशुली(वान हाइड्रोपावरको काम ठप्प भएकाे हाे । 

नेपाल वाटर एण्ड इनर्जी डेभलपमेण्ट कम्पनीले रसुवाको मैलुङमा बनाइरहेको यो जलविद्युत कम्पनीमा कार्यरत श्रमिकले मजदुरी र पारिश्रमिकको विषयलाई लिएर शुक्रवार साँझ कार्यालय र कम्पनीको गाडी तोडफोड गरेसँगै निर्माणका काम रोकिएको हो । यहाँ १ हजार २ सय बढि मजदुर कार्यरत छन् । 

कोरियन साझेदार कम्पनी कोरिया ईनर्जी सहित ९० प्रतिशत विदेशी लगानी रहेको आयोजनामा ठेकेदार तथा निर्माण कम्पनी पावर चाइनाले मजदुरको पारिश्रमिक अनपेक्षितरुपमा घटाएको भन्दै तोडफोड भएको हो । आधारभूत तलब १५ हजार ५ सय ५० रुपैयाँ भुक्तानी गर्दै आइरहेको पावर चाइनाले त्यसलाई घटाएर १२ हजार ८ सयका दरले भुक्तानी गरेपछि असन्तुष्ट मजदुरहरू आक्रमणमा उत्रिएका हुन् । 

त्यसक्रममा कार्यालयको प्रशासनिक भवनसँगै एकदर्जन गाडी तोडफोड भएको कम्पनीको दाबी छ । घटनापछि निर्माण कार्य ठप्प पारेका श्रमिकहरु घर फर्किएका छन् ।

२ सय १६ मेगावाटको उक्त जलविद्युत आयोजना अन्तर्राष्टिय मुद्राकोष तथा एसियाली विकास बैंकसहित ९ वटा दातृ संस्थाको ऋण तथा लगानीमा निर्माण भइरहेको हो ।

नेपाल वाटर एण्ड इनर्जि डेभेलपमेन्ट कम्पनीले निर्माण सुरु गर्न लागेको आयोजनामा नेपाल र कोरियाको संयुक्त लगानी हुनेछ ।

सर्वपक्षिय बैठक बसेर छलफल गरी सहमतिकाे प्रयास भैरहेकाेछ आयोजनाले जनाएकाे छ । 

रसुवा, सङ्घीय मामिला तथा सामान्य प्रशासन मन्त्रालयले देशभरका स्थानीय तह बीच गराएको प्रतिस्पर्धामा रसुवा जिल्लाका पाँच पालिकामध्ये उत्तरगया गाउँपालिका पहिलो भएको छ ।

मन्त्रालयले गत बिहीबार सार्वजनिक गरेको नतिजाअनुसार स्थानीय तह संस्थागत क्षमता स्वमूल्याङ्कन ९लिसा० कार्यक्रमअन्तर्गत देशभरबाट सात सय ४९ वटा पालिकाले अनलाइन आवेदन दिएका थिए । लिसाको गुणस्तर परीक्षणमा उत्तरगया ६७.५० प्रतिशत अङ्क ल्याएर जिल्लाको पहिलो भएको छ । 

त्यसैगरी आमाछोदिङ्मोले ५७, कालिकाले ६१.२५, गोसाइँकुण्डले ६६.७५ र नौकुण्डले ६७.२५ प्रतिशत अङ्क प्राप्त गरेका छन् । 

प्रत्येक वर्ष स्थानीय तह संस्थागत क्षमता स्वमूल्याङ्कनमार्फत मन्त्रालयले शासकीय प्रबन्ध, वार्षिक बजेट तथा योजना व्यवस्थापन, वित्तीय एवम् आर्थिक व्यवस्थापन, सेवा प्रवाह, न्यायिक कार्यसम्पादन, भौतिक पूर्वाधार, सामाजिक समावेशीकरण, वातावरण संरक्षण तथा विपत् व्यवस्थापन, सहकार्य र समन्वय गरी जम्मा १० शीर्षकमा प्रत्येक स्थानीय तहले सम्पादन गरेका कामकारबाही, सेवा प्रवाहका प्रमाणसहितका कागजात अनिवार्य रूपमा अपलोड गर्ने व्यवस्था चार वर्षदेखि लागू भए पनि तीन वर्षदेखि प्रत्येक स्थानीय तहले कार्यान्वयनमा ल्याएका थिए ।

 स्वमूल्याङ्कनका आधारमा नै सम्बन्धित निकायबाट स्थानीय तहका लागि बजेट विनियोजन गर्ने प्रक्रिया अपनाइएको अर्थ मन्त्रालय र राष्ट्रिय प्राकृतिक स्रोत तथा वित्त आयोगले जनाएको छ ।

रसुवा, उत्तरगया गाउँपालिका १, २, ३ का डाँडागाउँ, ठूलोगाउँ, सिरुचेत अहिले अकबरे खुर्सानीको पकेट क्षेत्र बनेका छन् । अकबरे खुर्सानी खेतीबाटै यस भेगका बासिन्दाले मनग्य आम्दानी लिइरहेका छन् ।

उत्तरगया गाउँपालिका र हेफर प्रोजेक्ट नेपालका साझेदारीमा सिड्स रसुवाबाट सञ्चालित उत्तरगया कृषि तथा पशु उद्यमशीलता विकास परियोजना कार्यक्रमअन्तर्गत यस वर्ष  ८७ जना कृषकले ६० रोपनी जग्गामा अकबरे खुर्सानी खेती गरेका छन् । खुर्सानीबाट गत महिनादेखि राम्रै आम्दानी लिन थालेका छन् । 

पिरो खुर्सानीबाट राम्राे आम्दानी हुँदा उनीहरू दङ्ग छन् । उत्तरगयाका तीन वडामा अकबरे खुर्सानी खेती सुरु गरेर उत्पादन भई बिक्री–वितरणको सुरुआत भइसकेको परियोजना संयोजक गौरव सापकोटाले जानकारी दिए । 

गत जेठमा लगाइएको खुर्सानी अहिले बिक्रीका लागि तयारी भएको हो । अकबरेको बजारमूल्य प्रतिकेजी रु। दुई सय ५० देखि तीन सयसम्म रहेको छ । बाहै्र महिना फल्ने सो खुर्सानी एउटा बोटबाट एक वर्षमा चारचोटि बेच्न मिल्ने गरी फल दिने भएकाले एकदमै आयमूलक रहेको गाउँपालिका उपाध्यक्ष चमेली गुरुङ बताउँछिन् । 

अहिले पहिलो सरुवाती चरण भएकाले करिब दुई सय केजी बिक्री भएको छ । अब तिजअगाडि पाँच सय केजी र बडादशैं अगाडि एक हजार पाँच सय केजी फल्ने परियोजना संयोजक सापकोटा बताउँछन् ।

यो खुर्सानी काठमाडौँस्थित दरबारमार्गमा रहेको रैथाने बाली बजारमा समेत बिक्री–वितरण भइरहेको छ । यसको बजार सहजीकरणमा गाउँपालिका अध्यक्ष माधवप्रसाद अर्याल आफैँ लागिपरेका छन् । रैथाने बाली बजार दरबारमार्गको बिक्री केन्द्रमा कृषिमन्त्री रामनाथ अधिकारीले समेत अवलोकन गरेर रसुवामा फलेको अकबरे खुर्सानीको प्रशंसा गरेका थिए । 

खुर्सानी खेतीमा लागिपरेकी कृषक मीनकुमारी पौडेल भन्छिन्, ‘हामीलाई गाउँपालिकालगायत संस्थाले प्रेरित गरी आर्थिक स्थिति सुधारमा मद्दत गरेको छ, कसैसँग हात फैलाउन पर्दैन ।’ अर्का कृषकद्वय लालमाया तामाङ, मनिका राई पनि एकै स्वरमा भन्छन्, ‘यस्तो आम्दानी मूलक अकबरे खुर्सानी खेती गर्न अरूले पनि गरे हुन्छ । हामी घरभित्रको कामसँगै पैसा आउने काम पनि गर्न पाउँदा धेरै खुसी छौँ ।’

रसुवा, पर्यटकीय स्थल उत्तरगया गाउँपालिका -२ भाङ्गे झरनामा अस्थायी शौचालय निर्माण सम्पन्न भयाे । 

आन्तरिक पर्यटकको राेजाइकाे महत्त्वपूर्ण गन्तब्य बन्दै गरेको उत्तरगया-२ स्थित भाङ्गे झरनामा शौचालयको आवश्यकतालाइ महसुस गर्दै पर्यटकहरूका लागि  अस्थायी शौचालय निर्माण राष्ट्रिय युवा संघ रसुवाका अध्यक्ष कुमार नगरकाेटीले बताए । 

राष्ट्रिय युवा संघ नेपाल प्रदेश निर्वाचन समन्वय कमिटी ख को आयोजनामा  अस्थायी शौचालय निर्माण सम्पन्न गरेको छ । निर्माण  कार्यक्रममा राष्ट्रिय युवा संघ नेपाल बागमती प्रदेश कमिटी सदस्य दावा मिङमार तामाङ, राष्ट्रिय युवा संघ नेपाल जिल्ला कमिटी अध्यक्ष कुमार नगरकोटी, नेकपा एमाले उत्तरगया गाउँपालिका कमिटीका सचिब रमेश सुबेदी , समाजसेवी दिलकृष्ण श्रेष्ठलगायतका राष्ट्रिय युवा संघ रसुवाका नेता कार्यकर्ताहरू उपस्थिति थिए । 

रसुवा, रसुवाका पत्रकार बलराम घिमिरेलाइ स्वर्गीय रामकृष्ण आचार्य स्मृति पत्रकारिता पुरस्कार प्रदान गरिएकाे छ ।

पर्यटन विकास तथा सञ्चार केन्द्र नेपालद्वारा सञ्चालित रेडियो लाङटाङको दशौं वार्षिक साधारणसभाको अवसरमा पुरस्कृत एक कार्यक्रमका बीच नगद ११ हजार एक सय ११ रुपैयाँ पुरस्कार सहित सम्मान-पत्र र दोसल्ला ओढाएर स्वर्गीय रामकृष्ण आचार्य स्मृति पत्रकारिता पुरस्कार प्रदान गरिएकाे हाे ।

घिमिरेले सामाजिक संजालमा लेखेका छन् पुरस्कार स्थापना गर्ने आचार्य परिवार, पुरस्कार छनौट समिति तथा रेडियो लाङटाङ परिवारलाइ हार्दिक धन्यवाद व्यक्त गर्दछु।

रसुवा, स्थानीय स्रोतको सदुपयोग गरी गाउँमा आयआर्जन गराउने उद्देश्यले उत्तरगया गाउँपालिका-२ मा  फलफुलको जुस तथा जाम उत्पादनका लागि सिप तथा प्रबिधि हस्तान्तरण तालिम सम्पन्न भयो । 

उत्तगया गाउँपालिका शिक्षा विकास तथा खेलकुद शाखाको सहयोगमा डाँडागाउँ सामुदायिक सिकाइ केन्द्रको आयोजनामा भएको स्थानीय फलफुल तथा जडिबुटीबाट जुस र जाम उत्पादन तथा प्रबिधि हस्तान्तरण कार्यक्रम शुक्रबार समापन भयो ।  तालिममा प्रशिक्षक बाबुराम नेवारले सहजिकरण गरेका थिए । 

स्थानीय अभिभावक तथा विद्यार्थी गरी तालिममा २३ सहभागीलाइ प्रमुख अतिथी गाउँपालिका उपाध्यक्ष चमेली गुरूङले प्रमाणपत्र प्रदान गरे । 

गाउँपालिकाकाे सहयाेगमा  विद्यार्थीलाइ पढ्दै कमाउदै गर्नका लागि साे तालिम सञ्चालन गरिएकाे वडा अध्यक्ष टुकुप्रसाद सुवेदीले बताए । आफ्नै करेसा बरLमा उत्पादन हुने फलफुल तथा लालीगुराँस, चुत्रो जस्तो बनस्पतीबाटजुस उत्पादन गर्ने सीप र प्राबिधी विद्यालय र समुदायमा भएकाे उनले बताए ।

रसुवा,  महिलाका लागि आय मुलक ,सीप विकास, स्वास्थ्य  र सामुदायिक भवन बारे महिलाहरूले आवाज उठाएका छन् ।

उत्तरगया–५ कैदलेटारमा भएकाे सार्वजनिक सुनुवाइमा सहभागी महिलाहरूले साे कुरा उठाएका हुन् । 

उत्तरगया–५ की इश्वरी थापाले संस्थाहरूले तालिम गोष्ठीमा मात्र ध्यान नदिइ महिलाको सीप विकास तथा उपलब्धि मुलक काममा ध्यान दिनुपर्ने बताइन् । 

स्थानीय चन्द्रमाया थापामगरले स्थानीय अस्पताल निर्माण चाँढैहुनुपर्ने बताउँदै गाउँमा हिंसात्मक घटना न्युन गर्न मदिराकाे प्रयोग कम गर्नुपर्ने बताइन् । 

अहिले धेरैले बोल्न सक्ने भए तर सवैजना बोल्न सक्ने गरी तालीम दिनुपर्ने स्थानीय रामकुमारी ढकालले बताइन् । 

सहभागीहरुले स्थानीय सरकारले दुःध संकलन थालनी गर्न ढिलाइ गरेको , स्थानीय अस्पताल निर्माणमा ढिलाइ भएको गाउँले बैठक तथा भेलाका लागि आवश्यक सामुदायिक भवन निर्माण हुनुपर्ने जस्ता विषय उठान गरेका थिए । 

सामाजिक सुरक्षा जालोको महिलावादी आन्दाेलन सुदृढिकरण अन्तर्गत टेवा नेपाल र स्वयकसकाे आयोजनामा भएको सार्वजनिक सुनुवाइमा बेत्रावती प्रहरी चाैकीका प्रहरी हवल्दार यमबहादुर गुरुङले सामान्य भै–झगडा बाहेक प्रहरीमा उजुरी नपरेको बताए । अतिथी उत्तरगया–५ का वडा अध्यक्ष यमनाथ आचार्यले महिलाका लागि आत्मनिर्भर बानाउने आयमुलक तथा सीप तथा क्षमत विकासका कार्यक्रम भइरहेकाे तथा थप कार्यक्रम बनाउन आवश्यक रहेको बताए । 

प्रमुख अतिथी उत्तरगया गाउँपालिका उपाध्यक्ष चमेली गुरुङले उत्तरगया धाम धार्मिक क्षेत्र सरसफाइ गरेर तथा सुन्दर बनाउनुपर्ने बताइन् । उनले पालिकाले लैसस नीति पास भएको र पशु तथा कृषिमा महिलाका लागि फोकस कार्यक्रम रहेकोले १ हजार ७ सय महिला समुहमा आवद्ध भएर क्रमश सवैले लाभ पाउने बताइन् ।

 उनले संबिधानले व्यवस्था गरेको कारण आफु उपाध्यक्ष भएको बताउदै सीप तथा नेतृत्व विकासमा जोड्दिनुपर्ने बताइन् । जग्गा अभावने पालिका भवन अस्पताल तथा सामुदायिक भवन निर्माण हुन नसकेको बताउँदै उनले आगामी बजेटमा महिलाको शसक्तिकरणमा जोड्दिने बताइन् । 

महिलाका लागि सीप विकास तथा शसक्तिकरणका कार्यक्रम रहेकाे तथा सहज स्वास्थ्य उपचार सवाका लागि टेलिमेडिसिन सेवा सञ्चारलन गरिएकाे तथा छिट्टै फिजियाे थेरापी सेन्टर सुरूहुने पनि उहाँले बताउनुभयाे । 

कार्यक्रममा स्यएकस रसुवाका गायत्री रिमाल, टेवा नेपालकी निर्मला पुर्काेटी र कविता भण्डारीलगायत पत्रकार र स्थानीयकाे सहभागी थिए । 

रसुवा, कुबेतमा ११ दिनदेखि हराइरहेकी उत्तरगया गाउँपालिका -४ की २९ वर्षिया कमला वाइवाकाे खाेजी कार्य जारी रहेकाे छ । 

२१ महिना अघि राेजगारीका लागि कुवेत पुगेकी कमला वाइवा बेपत्ता भएपछि खाेजी कार्य जारी रहेकाे छ । सामाजिक अभियन्ता सावित्री अधिकारीले खाेजी गरिरहेकी छिन् । 

वाइवा समेत २६ जना कुवेतमा हराइरहेकाे सूचना छ । २१ महिनादेखि कुवेत बस्दै छाेरीले अन्यत्र काम  गर्ने वा नेपाल फिर्ता पठाइदिन भनेर पासपाेर्ट मागे पछि सम्पर्क विहीन भएकाे र अधिकारीकाे पहलमा खाेजी भइरहेकाे र खाेजीका लागि सक्दाे सहयाेग  गरिदिन कमलाका बाबु काजीमान वाइवाले सवैलाइ अनुराेध गरेका छन् ।