एक्‌सय आठ् जम्न पुगे कुण्ड कतिकति

सँगसँगै जम्न पुगे भैरब् र सर्‌स्वती ।

त्रिशूली बनी बगिन् बढाउँदै शान       

                   त्यै कुण्डमा पसी शिब भए बिराज्‌मान ।।

सूर्यकुण्ड अर्थात् नोर्छो : उचाई ४६१० मी.

सूर्यकुण्ड अर्थात् नोर्छोको परिचय

रसुवा जिल्ला गोसाइँकुण्ड गाउँपालिका वडा नं ६ मा रहेको सूर्यकुण्डलाई स्थानीयहरू नोर्छो (धनको कुण्ड) भनेर चिन्दछन् । नुवाकोट र सिन्धुपाल्चोक तथा रसुवाको सिमाना नजिकै रहेको यो कुण्डमा दर्शन तथा स्नान गर्नाले धन प्राप्ति हुने जनविश्वास रही आएको छ ।

सूर्यकुण्ड तथा वरपरको आकर्षणहरू

-         धार्मिक, ऐतिहाँसिक, पर्यटकीय, सांस्कृतिक तथा जैविक विविधताको महत्वले परिपूर्ण

-         विश्व सम्पदा सूचि (रामसार) मा सूचिकृत

-         वीर अमरसिंह थापाको गुफा

-         लोपोन्मुख रेडपाण्डा अवलोकन

-         लाङटाङ राष्ट्रिय निकुञ्ज क्षेत्र (वनस्पति, वन्यजन्तु र चराचुरूङ्गी अवलोकन) लालीगुँरास, धुपी, गोब्रे सल्लो आदि ।

-         लोपोन्मुख जडिबुटीहरूको भण्डार ।

-         हिमाल, झरना, बहुसंख्यक तालतलैयाको हब ।

-         प्राय: सबै किसिमका लालीगुँरास र अन्य सुगन्धित फूलहरूको अवलोकन ।

-         नेपालको तेस्रो पर्यटकीय मार्गमा पर्ने (लाङटाङदेखि हेलम्बु पदयात्रा)

-         सुविधा सम्पन्न आवास तथा होटल, लजहरूको सुविधा

-         माने, छुर्तेन, गुम्बा र मन्दिरहरूको अवलोकन

सूर्यकुण्ड कसरी पुग्ने ?

सूर्यकुण्ड तथा गोसाइँकुण्ड पदयात्राका विभिन्न मार्गहरूको प्रयोग गर्न सकिन्छ ।

१)         रसुवा जिल्लाको सदरमुकाम धुञ्चेबाट मिनीगोसाइँकुण्ड (घट्टेखोला), देउराली, धिम्साबाट चन्दनबारी वा (लाङटाङ पुग्न पनि सकिन्छ) स्याफ्रुबेंशी-ठूलोस्याफ्रु, फोप्राङ, चन्दनबारी (सिङ्गोम्बा), चोलाङपाटी, लौरीबिना – गोसाइँकुण्ड हुँदै

२)         रसुवा जिल्लाको कालिकास्थानबाट लोकिल, जुरेढुङ्गा-श्यार्मा हुँदै वा बिजिली जोङ्ग, सिम्बन्दी, श्यार्माबाट नौकुण्ड - गोसाइँकुण्ड हुँदै

३)         नुवाकोट जिल्लाको विदुरबाट चोकदे, लच्याङ, सरमथली, यार्सा, सिम्बन्दी, श्यार्माबाट नौकुण्ड हुँदै वा यार्साबाट राउचुली, नौकुण्ड - गोसाइँकुण्ड हुँदै

४)         नुवाकोटको शिखरबेंशी (दुप्चेश्वर) बाट सागरकुण्ड, नौकुण्ड हुँदै वा शिखरबेंशी, उर्लेनी, राउचुली, नौकुण्ड- गोसाइँकुण्ड हुँदै

५)         काठमाण्डौको बुढानीलकण्ठबाट शिबपुरी, दुप्चेश्वर, राउचुली, नौकुण्ड- गोसाइँकुण्ड हुँदै

६)         काठमाण्डौंको सुन्दरीजलबाट चिसापानी, पाटीभञ्ज्याङ वा तालामराङ, कुटुमसाङ, मागिनगोठ ठाडेपाटी, घोप्टे, फेदि हुँदै

७)         सिन्धुपाल्चोकको मेलाम्ची पुलबजारबाट तार्केघ्याङ, मेलाम्चीगाउँ, ठाडेपाटी, घोप्टे, फेदि हुँदै

सूर्यकुण्डसँग सम्वन्धित सामग्रीहरू

१)     

सृष्टिमाता कुण्ड अर्थात् कलेआमा

कुनै बालखहरू लामो समयसम्म बोल्न नसकेमा यहाँ डुबुल्की लगाएपछि बोली फुट्नेसमेत् विश्वास गरिँदै आएको छ ।

सृष्टिमाता कुण्ड अर्थात् कलेआमाको परिचय

रसुवा जिल्ला गोसाइँकुण्ड गाउँपालिका वडा नं ६, गोसाइँकुण्डसँग दक्षिणतिर जोडिएको त्रिशूलधाराभन्दा मुनीतिरको कुण्डलाई सृष्टिमाता कुण्ड भनिन्छ । यसलाई स्थानीयहरू कलेआमा भनेर चिन्दछन् । गोसाइँकुण्ड फेरो मार्नेहरूले यस कुण्ड तरेर फेरो मार्दछन् । कलेआमा अर्थात् सृष्टिमाता कुण्डकै इच्छा बमोजिम मानव जातिको सन्तान्‌को जन्म हुने गर्दछ । सन्तान नभएकाहरू यस कुण्डमा पुगेर श्रद्दा, स्नान गरेमा सन्तान प्राप्ति हुने जनविश्वास रही आएको छ ।

कुनै बालखहरू लामो समयसम्म बोल्न नसकेमा यहाँ डुबुल्की लगाएपछि बोली फुट्नेसमेत् विश्वास गरिँदै आएको छ ।

सृष्टिमाता कुण्ड अर्थात् कलेआमा वरपरको आकर्षणहरू

-         धार्मिक, ऐतिहाँसिक, पर्यटकीय, सांस्कृतिक तथा जैविक विविधताको महत्वले परिपूर्ण

-         विश्व सम्पदा सूचि (रामसार) मा सूचिकृत

-         वीर अमरसिंह थापाको गुफा

-         लोपोन्मुख रेडपाण्डा अवलोकन

-         लाङटाङ राष्ट्रिय निकुञ्ज क्षेत्र (वनस्पति, वन्यजन्तु र चराचुरूङ्गी अवलोकन) लालीगुँरास, धुपी, गोब्रे सल्लो आदि ।

-         लोपोन्मुख जडिबुटीहरूको भण्डार ।

-         हिमाल, झरना, बहुसंख्यक तालतलैयाको हब ।

-         प्राय: सबै किसिमका लालीगुँरास र अन्य सुगन्धित फूलहरूको अवलोकन ।

-         नेपालको तेस्रो पर्यटकीय मार्गमा पर्ने (लाङटाङदेखि हेलम्बु पदयात्रा)

-         सुविधा सम्पन्न आवास तथा होटल, लजहरूको सुविधा

-         माने, छुर्तेन, गुम्बा र मन्दिरहरूको अवलोकन

सृष्टिमाता कुण्ड अर्थात् कलेआमा कसरी पुग्ने ?

सृष्टिमाता कुण्ड अर्थात् कलेआमा तथा गोसाइँकुण्ड पदयात्राका विभिन्न मार्गहरूको प्रयोग गर्न सकिन्छ ।

१)         रसुवा जिल्लाको सदरमुकाम धुञ्चेबाट मिनीगोसाइँकुण्ड (घट्टेखोला), देउराली, धिम्साबाट चन्दनबारी वा (लाङटाङ पुग्न पनि सकिन्छ) स्याफ्रुबेंशी-ठूलोस्याफ्रु, फोप्राङ, चन्दनबारी (सिङ्गोम्बा), चोलाङपाटी, लौरीबिना – गोसाइँकुण्ड हुँदै

२)         रसुवा जिल्लाको कालिकास्थानबाट लोकिल, जुरेढुङ्गा-श्यार्मा हुँदै वा बिजिली जोङ्ग, सिम्बन्दी, श्यार्माबाट नौकुण्ड - गोसाइँकुण्ड हुँदै

३)         नुवाकोट जिल्लाको विदुरबाट चोकदे, लच्याङ, सरमथली, यार्सा, सिम्बन्दी, श्यार्माबाट नौकुण्ड हुँदै वा यार्साबाट राउचुली, नौकुण्ड - गोसाइँकुण्ड हुँदै

४)         नुवाकोटको शिखरबेंशी (दुप्चेश्वर) बाट सागरकुण्ड, नौकुण्ड हुँदै वा शिखरबेंशी, उर्लेनी, राउचुली, नौकुण्ड- गोसाइँकुण्ड हुँदै

५)         काठमाण्डौको बुढानीलकण्ठबाट शिबपुरी, दुप्चेश्वर, राउचुली, नौकुण्ड- गोसाइँकुण्ड हुँदै

६)         काठमाण्डौंको सुन्दरीजलबाट चिसापानी, पाटीभञ्ज्याङ वा तालामराङ, कुटुमसाङ, मागिनगोठ ठाडेपाटी, घोप्टे, फेदि – सूर्यकुण्ड - गोसाइँकुण्ड हुँदै

७)         सिन्धुपाल्चोकको मेलाम्ची पुलबजारबाट तार्केघ्याङ, मेलाम्चीगाउँ, ठाडेपाटी, घोप्टे, फेदि– सूर्यकुण्ड - गोसाइँकुण्ड हुँदै

सृष्टिमाता कुण्ड अर्थात् कलेआमासँग सम्वन्धित सामग्रीहरू